Certyfikat energetyczny jest dokumentem, który opisuje jakość domu lub mieszkania w zakresie zużycia energii. Stanowi część wymaganej dokumentacji technicznej nieruchomości. Certyfikat zawiera rozwiązania zmniejszające zużycie energii oraz ograniczające wydatki związane są z eksploatacją. Świadectwo dokładnie określa wysokość energii niezbędnej do standardowego użytkowania budynku. Wskazuje więc zużycie energii potrzebnej do podgrzania wody, ogrzania nieruchomości, klimatyzacji, wentylacji oraz oświetlenia. Znajdują się w nim kluczowe parametry, opisujące zużycie energii:
- EP – nieodnawialna energia pierwotna;
- EK – energia końcowa.
Dodatkowo świadectwo energetyczne zawiera :
- dane pozwalające zidentyfikować budynek;
- szczegółową charakterystykę energetyczną;
- zalecenia, które określają rodzaj i zakres prac budowlano-instalacyjnych, dzięki którym charakterystyka energetyczna budynku lub jego części powinna znacząco się poprawić;
- objaśnienia oraz informacje dodatkowe.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa certyfikat energetyczny musi być sporządzony dla budynków nowych oraz oddanych do użytku po 1 stycznia 2009 roku.
Najważniejszą zmianą wchodzącą w życie w kwietniu 2023 roku jest ta, że świadectwa charakterystyki energetycznej staną się obowiązkowe:
- dla inwestorów indywidualnych budujących dom, a kopia świadectwa będzie dołączona do dokumentacji powykonawczej;
- dla budynków wybudowanych przed 2009 rokiem i poddawanych modernizacji.
Inwestor koszt sporządzenia świadectwa energetycznego pokryje z własnej kieszeni, a kopię świadectwa dołączy do zawiadomienia o ukończeniu budowy lub do wniosku o pozwolenie na użytkowanie. Istotny jest fakt, że nie będzie można w przypadku sprzedaży lokalu przedstawiać certyfikatu energetycznego dla całego budynku lecz dla poszczególnych lokali.
Istotne jest to, że jeśli budynek wzniesiony przed 2009 rokiem przejdzie modernizację, jego właściciel także będzie musiał uzyskać świadectwo charakterystyki energetycznej.
Certyfikat energetyczny stanowi istotną informacją dla nabywcy lub najemcy lokalu. Dzięki świadectwu może się on dowiedzieć jakie rozwiązania instalacyjno – konstrukcyjne zostały zastosowane w danej nieruchomości oraz ocenić, jakie koszty związane z dostarczeniem energii będzie musiał ponieść.
W domu wybudowanym lub modernizowanym od roku 2009, który nie ma certyfikatu energetycznego, nie można zamieszkać.
Zgodnie z obecnym prawem grozi za to kara w wysokości 10 tysięcy złotych. Nowe przepisy nie określają dokładnej kwoty kary.
Istotne jest to, iż ze sporządzania certyfikatu zwolnione są nieruchomości:
- chronione przepisami o ochronie zabytków oraz opiece nad zabytkami;
- wykorzystywane jako miejsce kultu lub działalności religijnej;
- mieszkalne, które wykorzystuje się nie dłużej niż przez 4 miesiące w roku;
- wolnostojące o powierzchni poniżej 50m²;
- przemysłowe lub gospodarcze niewyposażone w instalacje zużywające energię, z wyłączeniem instalacji oświetlenia wbudowanego;
- gospodarstwa rolne o wskaźniku EP określającym roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną nie wyższym niż 50 kWh/m²/rok.
Zasadniczo do kwietnia 2023 roku świadectwo charakterystyki energetycznej będzie wymagane dla nowo budowanych domów (od 2009 r.), a także domów i mieszkań przeznaczonych do sprzedaży.
Natomiast od II kw. 2023 roku zarówno sprzedaż lub wynajem domu czy mieszkania, jak i oddanie budynku do użytku będą możliwe wyłącznie po przedstawieniu ważnego świadectwa energetycznego.
Świadectwo energetyczne może być wykonane tylko przez osoby z odpowiednimi uprawnieniami. W celu uzyskania świadectwa energetycznego właściciele już istniejących nieruchomości powinni zgłosić się do firm zajmujących się audytami, które mają uprawnienia do wydawania takich świadectw. Wcześniej warto sprawdzić, czy wybrana firma figuruje w wykazie Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Audytor sprawdza, czy źródło ogrzewania działa poprawnie, czy instalacje nie wymagają napraw, a także bada szczelność okien i drzwi pod kątem izolacji ciepła. Ponadto zanotuje datę oddania budynku do użytku, jego kubaturę, liczbę kondygnacji i rodzaj technologii, w jakiej został wybudowany. Badanie powinno zakończyć się wystawieniem świadectwa charakterystyki energetycznej budynku.
Na podstawie wniosków po wykonaniu powyższych badań zostanie ustalony wskaźnik EP, dotyczący rocznego zapotrzebowania budynku na energię w przeliczeniu na metr kwadratowy. Świadectwo energetyczne ma zawierać również współczynnik przenikania ciepła i zapotrzebowania budynku na energię końcową. Wszystkie te dane znajdą się w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.
Świadectwo to jest ważne przez dziesięć lat od momentu jego sporządzenia. Istotne, iż zmiany w projekcie związane z remontem lub charakterystyką budynku, na przykład spowodowane wymianą okien, kotłów lub całej instalacji grzewczej, wymagają sporządzenia nowego świadectwa energetycznego lub zaktualizowania istniejącego.
