Polski ład, jako najważniejszy program polskiego rządu, został wprowadzony w styczniu 2022 roku. Bardzo szybko okazało się jednak, iż jest on dotknięty bardzo wieloma wadami i w związku z tym wymaga gruntownej przebudowy. Odpowiednie zmiany zostaną wprowadzone od lipca 2022 roku. Nowy program otrzymał nazwę Polski Ład 2.0
Jaki akt prawny wprowadza zmiany w Polskim Ładzie?
Zmiany w zakresie programu Polski Ład zostały wprowadzone opublikowaną w Dzienniku Ustaw 15 czerwca tego roku ustawą z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2022 r., poz. 1265). Przedmiotowy akt prawny wchodzi w życie 1 lipca 2022 roku.
Wprowadza on bardzo poważne zmiany w programie rządowym Polski Ład, przede wszystkim pod względem podatkowym. Obejmują one przede wszystkim poniższe kwestie.
Zmiany w zakresie składki zdrowotnej
Musisz wiedzieć, że Polski Ład 2.0 wprowadza daleko idącą modyfikację w zakresie składki na ubezpieczenie zdrowotne w odniesieniu do przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym, ryczałtem lub kartą podatkową, a mianowicie:
• przedsiębiorcy opodatkowani liniowo odliczą od dochodu zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne, do wysokości maksimum 8. 700, 00 zł rocznie. Limit ten będzie corocznie waloryzowany,
• przedsiębiorcy płacący ryczałt odliczą od przychodów połowę zapłaconych składek zdrowotnych. Daje to maksymalnie kwotę 503, 91 zł obniżenia miesięcznie,
• przedsiębiorcy na karcie podatkowej obniżą podatek o 19% zapłaconych składek zdrowotnych.
Podkreślić trzeba, że obecna nowelizacja nie przewiduje żadnej możliwości odliczenia składki zdrowotnej w przypadku podatników rozliczających na zasadach ogólnych, a więc według skali podatkowej.
Dzięki nowelizacji nadpłacone składki zdrowotne będą zwracane podatnikowi nie na wniosek, a automatycznie. Po złożeniu rozliczenia rocznego PIT i jego weryfikacji przez Krajową Administrację Skarbową, zwrot będzie dokonywany z urzędu. W przypadku braku złożenia rozliczenia rocznego, nadpłata składek zostanie zaliczona na poczet przyszłych zobowiązań podatnika.
Zniesienie ulgi dla klasy średniej i podwójnego obliczania zaliczki na podatek dochodowy
Polski Ład 2.0 całkowicie likwiduje tzw. ulgę dla klasy średniej.
Na czym ona polegała?
Miała powodować, że pracownicy o zarobkach między 5. 701, 00 zł a 11, 141, 00 zł miesięcznie nie stracą na wprowadzeniu Polskiego Ładu. Jej istota polegała na zrekompensowaniu braku możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku dochodowego.
Usunięcie przedmiotowej ulgi powoduje, że zniknął także obowiązek jej uwzględniania przy dokonywanych naliczeniach za okres od stycznia do czerwca 2022 roku. Tym samym, płatnicy nie będą już zobligowani do dokonywania korekt już naliczonej ulgi.
W przypadku jednak, gdy dla podatnika uwzględnienie ulgi dla klasy średniej podczas rozliczenia roku 2022 będzie korzystniejsze niż nowe zasady wprowadzone nowelizacją, będzie on mógł wyjątkowo z niej skorzystać. W sytuacji, gdy zobowiązanie obliczone z zastosowaniem zasad obowiązujących od 1 lipca 2022 roku będzie wyższe od zobowiązania obliczonego z zastosowaniem zasad obowiązujących przed 1 lipca 2022 r., a więc z uwzględnieniem ulgi dla klasy średniej i 17% stawki podatku dochodowego, wówczas naczelnik urzędu skarbowego zwróci powstałą różnicę na rzecz podatnika. Zarówno obliczenie ewentualnej kwoty do zwrotu, jak i jej zwrot, nie będą wymagały od podatnika i płatnika żadnego działania, natomiast naczelnik urzędu skarbowego poinformuje podatnika o tej różnicy w terminie 21 dni od daty złożenia zeznania podatkowego.
Usunięcie mechanizmu odroczenia poboru i wpłaty zaliczek na podatek dochodowy
Nowelizacja znosi także istniejący obecnie system obliczania zaliczki na podatek dochodowy zarówno zgodnie z zasadami Polskiego Ładu, jak i jednocześnie w myśl reguł obowiązujących w roku podatkowym 2021. W nowym systemie płatnik podatku będzie zobowiązany do dokonywania obliczeń zaliczek na podatek dochodowy tylko i wyłącznie według nowych zasad. Nastąpi to z uwzględnieniem niższej stawki podatku oraz niższej kwoty zmniejszającej podatek. Tym samym, zniknie obowiązek podwójnego liczenia zaliczek na podatek dochodowy, a pracodawcy i zleceniodawcy nie będą musieli odprowadzać już odroczonych zaliczek.
Obniżenie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych PIT z 17 % do 12 % w pierwszym progu podatkowym
Polski Ład 2.0 dokonuje obniżenia stawki podatku dochodowego od osób fizycznych PIT w pierwszym progu podatkowym, a więc przy limicie dochodu od 30. 000, 00 zł do 120. 000, 00 zł, z 17% do 12%. Dotyczy to osób zatrudnionych w ramach umowy o pracę, umowy zlecenie oraz przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych. Nowa wysokość stawki podatkowej będzie obowiązywać za cały rok podatkowy – od stycznia do grudnia 2022 r.
Podkreślić trzeba, że kwota wolna od podatku dochodowego w wysokości 30. 000, 00 zł pozostaje bez zmian.
Obniżenie kwoty zmniejszającej podatek
Utrzymanie kwoty wolnej od podatku przy jednoczesnym obniżeniu stawki podatku do 12 proc. powoduje dodatkowy skutek w postaci obniżenia miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek z 425, 00 zł do 300, 00 zł. Z początkiem 2022 roku kwota ta wynosiła 5. 100, 00 zł, od lipca 2022 r. zostaje obniżona do kwoty 3. 600, 00 zł, a więc 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Podkreślić jednak trzeba, że nie oznacza to zwiększenia faktycznej wysokości wynagrodzeń, gdyż jednocześnie zmniejsza się wysokość samego podatku. Przedmiotowa zmiana będzie mieć więc charakter czysto księgowy.
Nowe zasady umożliwiają skorzystanie z tego mechanizmu w sposób bardziej elastyczny. Obecnie kwotę zmniejszającą może stosować tylko jeden płatnik, na przykład pracodawca, który otrzymał PIT-2. Po zmianach podatnik będzie mógł podzielić przysługujące mu 300 zł miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek na maksymalnie trzech płatników.
W oświadczeniu o stosowanie pomniejszenia podatnik wskaże, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:
• 1/12 kwoty zmniejszającej podatek,
albo
• 1/24 kwoty zmniejszającej podatek,
albo
• 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.
Pamiętaj jednak, że opisane zmiany wejdą w życie dopiero od 1 stycznia 2023. Oznacza to, że od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. pracodawca, któremu pracownik złożył oświadczenie PIT-2 będzie u pracownika stosował kwotę zmniejszającą na dotychczasowych zasadach, lecz w wysokości 300 zł.
Zmiany w rozliczaniu podatku dochodowego od osób fizycznych PIT dla rodziców samotnie wychowujących dzieci
Od stycznia 2022 roku wprowadzona została ulga dla samotnego rodzica stanowiąca odliczenie od podatku w stałej wysokości 1500, 00 zł.
Nowy Ład 2.0 tę ulgę całkowicie likwiduje. W zamian wprowadza możliwość wspólnego rozliczania się z dzieckiem. Jest to rozwiązanie bardziej korzystne, ze względu na wyższą kwotę wolną od podatku, z której rodzice będą mogli skorzystać podwójnie. Do dochodu rodzica nie będą także wliczane dochody małoletniego dziecka z tytułu renty. Będą one traktowane jako dochody dziecka z odrębną kwotą wolną od podatku.
Wyższy limit przy uldze na dziecko
Polski Ład 2.0 zwiększa także kwotę zarobków, jakie może osiągać dziecko bez utraty preferencji podatkowych przez rodziców. Dotychczas przekroczenie progu kwoty 3. 089, 00 zł powodowało utratę możliwości wspólnego rozliczenia. Obecnie rodzice będą mogli skorzystać z ulgi prorodzinnej także w przypadku pełnoletniego dziecka, które nie ukończyło 25 roku życia i nadal się uczy bądź studiuje. Warunkiem jest jednak aby dziecko nie osiągało własnych dochodów bądź przychodów powyżej limitu. Wynosi on obecnie właśnie 3. 089, 00 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.
Zmiana w Nowym Ładzie 2.0 zakłada, że limit ten zostanie zwiększony do dwunastokrotności kwoty renty socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu danego roku. Obecnie renta socjalna wynosi 1. 338, 44 zł, co odpowiada limitowi dorabiania 16. 061, 28 zł. Ponieważ renta socjalna podlega corocznemu waloryzowaniu, to tym samym również limit przy uldze na dzieci będzie rósł w kolejnych latach.
Ten sam limit ma mieć zastosowanie w przypadku rozliczania się z pełnoletnim uczącym się dzieckiem przez samotnych rodziców.
Rozszerzenie katalogu przychodów zwolnionych w ramach PIT-0 o zasiłki macierzyńskie
Z dniem 1 lipca 2022 roku zasiłki macierzyńskie otrzymane przez podatników, którzy mogą skorzystać z ulgi PIT-0, w tym ulgi dla młodych czy też ulgi na powrót, nie będą rodziły obowiązku poboru podatku, jeżeli wraz z pozostałymi przychodami objętymi wskazanymi ulgami nie przekroczą w skali roku kwoty 85. 528, 00 zł. Zwolnienie to przysługuje w przypadku pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres:
• urlopu macierzyńskiego,
• urlopu rodzicielskiego,
• urlopu ojcowskiego.
Pozostałe świadczenia, takie jak m.in.: zasiłek chorobowy, zasiłek opiekuńczy, zasiłek wypadkowy, których płatnikiem jest organ rentowy nie podlegają takiemu zwolnieniu.
Wprowadzenie możliwości zmiany formy opodatkowania
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawa, formy opodatkowania działalności gospodarczej lub najmu, co do zasady, nie można zmieniać w takcie roku podatkowego. Polski Ład 2.0 wprowadza w tym zakresie zmiany.
Przewiduje on, że podatnik, który jako formę opodatkowania wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub podatek liniowy, może w trakcie roku podatkowego dokonać zmiany na opodatkowanie skalą podatkową na zasadach ogólnych.
Przedsiębiorcy rozliczający się ryczałtowo będą mogli to zrobić na dwa sposoby:
• ze skutkiem od lipca 2022 roku. W tym celu do 22 sierpnia 2022 r. powinni oni złożyć oświadczenie o rezygnacji z ryczałtu,
• ze skutkiem na cały rok 2022. Decyzję w tym przedmiocie będzie można podjąć między 1 stycznia a 2 maja 2023 r. poprzez złożenie zeznania PIT-36. Pamiętać trzeba, żeby nie składać w takiej sytuacji zeznania PIT-28, oznaczałoby to bowiem pozostanie przy opodatkowaniu w formie ryczałtu. Poza tym, niezbędne będzie założenie i uzupełnienie podatkowej księgi przychodów i rozchodów za okres całego roku podatkowego.
Przedsiębiorcy rozliczający się liniowo będą mogli wybrać opodatkowanie według zasad ogólnych tylko ze skutkiem na cały rok 2022. Czas na podjęcie takiej decyzji będą mieli w okresie od 1 stycznia do 2 maja 2023 r.
Pamiętać należy, że wybór skali w taki sposób będzie możliwy tylko w 2022 roku. Jeśli podatnik nie chce rozliczać się liniowo lub ryczałtowo także w roku 2023 i w kolejnych latach, tak jak dotychczas będzie musiał złożyć oświadczenie o rezygnacji z wybranej formy opodatkowania.
Modyfikacja ulgi na zabytki
Polski Ład 2.0 wprowadza także istotną modyfikację ulgi na zabytki. Od 1 lipca bowiem będzie ona dotyczyła nie zakupu nieruchomości zabytkowych a ich remontu. Podatnik będzie mógł w takim wypadku odliczyć od podstawy obliczenia podatku wydatki poniesione na taki właśnie cel w roku podatkowym.
Przedmiotowa ulga będzie przysługiwała podatnikowi, jeżeli otrzyma on pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie takich prac, a po ich ukończeniu – zaświadczenie od tego samego organu potwierdzające ich wykonanie.
